Türkiye İçin İki Harfli İl Kodları

Türkiye'de trafik plakalarında illeri belirtmek için iki rakamdan oluşan bir kod kullanılıyor. İki rakamlı kodlar uygulamaya konulduğu tarihteki 67 ile göre tasarlanmışlar ve baslangıçta alfabe sırasına uyuyorlarmış. 1989 yılından itibaren il olan yerlere il olma tarihlerine göre yeni kodlar verilmiş. 2012 itibariyle Türkiye'de 81 il var. İl kodları artık alfabe sırasına uymuyor ve trafik kodlarından illeri tahmin etmek çok zor.

İki rakamlı il kodları yerine dünyanın birçok yerinde kullanılan iki harften oluşan kodlar öneriyorum. Bu kodlar trafik kodu olarak ya da posta adreslerinde kullanılabilir.

İki harften oluşan il kodları ile:

• Harf kodlarının hangi ile ait olduğunu bilmek daha kolay olacak.
• İlk 67 ilden sonra bozulan alfabetik sıra problem olmayacak.
• Gelecekte il olacak yerler problem olmayacak.
• Bazı illerin isimlerinin ya da kodlarının gelecekte değişmesi problem olmayacak.
• İki rakamla 99 il kodlanabilirken iki harfle sadece ASCII harfleri kullanarak 500 den fazla il kodlanabilir.
• İki harfli kodlar rakamlara göre marka olmaya daha uygun.

İki harfli yeni il kodları

İl Adı    İl kodu        İl Adı    İl kodu        İl Adı    İl kodu
--------  -------        --------  -------        --------  -------
Adana          AD        Edirne         ED        Malatya        ML
Adıyaman       AI        Elazığ         EL        Manisa         MA
Afyonkarahisar AF        Erzincan       EZ        Mardin         MR
Ağrı           AG        Erzurum        ER        Mersin         ME
Aksaray        AK        Eskişehir      ES        Muğla          MU
Amasya         AA        Gaziantep      GA        Muş            MS
Ankara         AN        Giresun        GI        Nevşehir       NS
Antalya        AT        Gümüşhane      GH        Niğde          NI
Ardahan        AH        Hakkâri        HK        Ordu           OR
Artvin         AV        Hatay          HA        Osmaniye       OS
Aydın          AY        Iğdır          IG        Rize           RI
Balıkesir      BA        Isparta        IP        Sakarya        SK
Bartın         BN        İstanbul       IS        Samsun         SA
Batman         BT        İzmir          IZ        Şanlıurfa      SU
Bayburt        BY        Kahramanmaraş  KM        Siirt          ST
Bilecik        BL        Karabük        KB        Sinop          SP
Bingöl         BG        Karaman        KN        Şırnak         SR
Bitlis         BI        Kars           KR        Sivas          SI
Bolu           BO        Kastamonu      KT        Tekirdağ       TD
Burdur         BR        Kayseri        KA        Tokat          TO
Bursa          BU        Kilis          KL        Trabzon        TZ
Çanakkale      CK        Kırıkkale      KK        Tunceli        TU
Çankırı        CN        Kırklareli     KE        Uşak           US
Çorum          CO        Kırşehir       KS        Van            VA
Denizli        DE        Kocaeli        KC        Yalova         YA
Diyarbakır     DB        Konya          KO        Yozgat         YO
Düzce          DU        Kütahya        KU        Zonguldak      ZO

İki harfli il kodlarını seçerken uyguladığım kurallar.

1. İlk iki harfi başka illerin ilk harflerinden farklı olan iller bu iki harfi kullanır. Örnek: Adana - AD
2. İsimleri iki kelimeden oluşan iller ilk iki harf yerine bu kelimelerin baş harlerini kullanabilir. Örnek: Kahramanmaraş - KM.
3. İlk iki harfi başka illerle aynı olan illerden nüfusu en çok olan bu iki harfi kullanır. Örnek: Ankara - AN. Ankara nüfusu fazla olduğu için Antalya'dan öncelikli.
4. Önceki 3 kural dışında kalan iller nüfus büyüklüğü sırasıyla baş harfleri ve il ismindeki kullanılmamış başka bir harfi seçer. Örnek: Antalya - AT. AN Ankara tarafından kullanılıyor.
5. Geçerli bir sebep varsa istisna olarak yukarıdaki kuralların dışına çıkılabilir. Örnek: Trabzon - TZ. TR Türkiye uluslararası kodu ile karışabilir.
6. Bu liste hazırlandıktan sonra il statüsü kazanan yerler yukarıdaki kurallara göre başka bir il tarafından kullanılmayan bir kısaltma seçerler.
7. Kısaltmalar Türkiye dışında da kullanılacağı için Türkçe'ye özgü harfler (ÇĞIÖŞÜÂ) yerine ASCII karşılıkları (CGIOSUA) kullanılır. 

Kodlar kurallar sırasıyla uygulanarak aşağıdaki gibi seçildi.

Kural 1
Afyonkarahisar AF        Eskişehir      ES        Osmaniye       OS
Ağrı           AG        Gaziantep      GA        Rize           RI
Aksaray        AK        Giresun        GI        Tekirdağ       TE
Aydın          AY        Iğdır          IG        Tokat          TO
Bolu           BO        İstanbul       IS        Trabzon        TR
Çorum          CO        İzmir          IZ        Tunceli        TU
Denizli        DE        Kütahya        KU        Uşak           US
Diyarbakır     DI        Mersin         ME        Van            VA
Düzce          DU        Nevşehir       NE        Yalova         YA
Edirne         ED        Niğde          NI        Yozgat         YO
Elazığ         EL        Ordu           OR        Zonguldak      ZO

Kural 2
Bingöl         BG
Çanakkale      CK (Kural 1 tercih edilirse CA da olabilir.)
Diyarbakır     DB (Kural 1 tercih edilirse DI da olabilir.)
Gümüşhane      GH (Kural 1 tercih edilirse GU da olabilir.)
Kırıkkale      KK
Kahramanmaraş  KM
Kırklareli     KE (Kural 1 tercih edilirse KI da olabilir.)
Kırşehir       KS
Nevşehir       NS (Kural 1 tercih edilirse NE de olabilir.)
Şanlıurfa      SU
Tekirdağ       TD (Kural 1 tercih edilirse TE da olabilir.)

Kural 3
Adana          AD        Erzurum        ER        Muğla          MU
Ankara         AN        Hatay          HA        Samsun         SA
Balıkesir      BA        Kayseri        KA        Sivas          SI
Bitlis         BI        Konya          KO 
Bursa          BU        Manisa         MA 

Kural 4
Ardahan        AH        Çankırı        CN        Kastamonu      KT
Adıyaman       AI        Erzincan       EZ        Malatya        ML
Antalya        AT        Hakkâri        HK        Mardin         MR
Artvin *       AV        Isparta        IP        Muş            MS
Bilecik        BL        Karabük        KB        Sakarya        SK
Bartın         BN        Kocaeli        KC        Sinop          SP
Burdur         BR        Kilis          KL        Şırnak         SR
Batman         BT        Karaman        KN        Siirt          ST
Bayburt        BY        Kars           KR

* Artvin       AV (Kural 3 tercih edilirse AR de olabilir.)

Kural 5
Amasya         AA (İlk iki harf kaba bir kelime olarak algılanabilir.)
Trabzon        TZ (TR Türkiye'nin uluslararası kodu.)